หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ปองขวัญ สวัสดิภักดิ์ และประภาภูมิ เอี่ยมสม แนะนำหนังสือ “Invisible Women: Data Bias in a World Designed for Men” ผลงานของ Caroline Criado Perez ที่อธิบายเรื่อง “Gender data gap” หรือช่องว่างของข้อมูลที่จำแนกตามเพศ ที่หลายๆ ครั้งในการวิจัย การวางแผนนโยบาย การออกแบบผลิตภัณฑ์ มักใช้ผู้ชายเป็นขนาดมาตรฐาน แล้วละเลยความแตกต่างทางชีวภาพ สรีรวิทยา ตลอดจนบทบาท-ความจำเป็นเฉพาะของผู้หญิง ซึ่งผลที่ตามมาคือ ผู้หญิงมักได้รับผลกระทบในทางลบโดยที่ไม่รู้ตัว

โดยตัวอย่างจากหนังสือเล่มนี้ เช่น อุปกรณ์นิรภัยในรถยนต์ที่ตอนทดสอบใช้หุ่นจำลองเพศชาย ส่งผลให้ถ้ารถเกิดอุบัติเหตุ ผู้หญิงมีโอกาสได้รับบาดเจ็บมากกว่าตอนทดสอบ หรือการทดลองยาที่ใช้ผู้ชายเป็นกลุ่มตัวอย่างหลัก หรือไม่วิเคราะห์แยกตามเพศ ทำให้ยาบางชนิด หรือบางวิธีการรักษา เมื่อใช้กับผู้หญิงจะไม่ได้ผลดีหรือมีผลข้างเคียง เช่น ผลข้างเคียงจากยา Thalidomide ต่อสตรีมีครรภ์ทำให้ทารกคลอดออกมาพิการ

ช่องว่างของการเก็บข้อมูลในเรื่องเพศ ยังกระทบกับรูปแบบการจ้างงาน การออกแบบสาธารณูปโภคในเมือง เช่น งานดูแลบ้านเลี้ยงลูกของผู้หญิงไม่ได้รับค่าตอบแทน หรือการออกแบบระบบขนส่ง การเปิดปิดสถานที่ให้บริการ ไม่ได้คำนึงถึงรูปแบบการเดินทางของผู้หญิงที่ต้องทำธุระหลายที่ เช่น ออกบ้านหนหนึ่งต้องไปส่งลูก ไปซื้อของ ไปทำงาน ฯลฯ 

โดยผู้เขียนเสนอให้เก็บข้อมูลที่แยกตามเพศ (sex-disaggregated data) และวิเคราะห์ตามเพศ การออกแบบผลิตภัณฑ์และคิดนโยบายควรคำนึงถึงผู้หญิงตั้งแต่ต้น ไม่ใช่ออกแบบสำหรับผู้ชายทั่วไป แล้วคาดหวังให้ผู้หญิงปรับตัวเองให้เข้ากับนโยบายที่คิดมา ผู้สนใจสามารถทดลองอ่านหนังสือ หรืออ่านรีวิวหนังสือได้ที่ Goodreads